De geheimen van een Berlijns appartement

20160528 - Berlijns zwaluwnestOf we ons huis via Airbnb te huur aanbieden. Het is een vraag die regelmatig aan onze keukentafel wordt besproken. Tot een besluit was het nog niet gekomen. Nu ik zelf – als huurder – de proef op de som heb genomen, acht ik de kans klein dat we ons huis ooit op deze manier zullen delen.

Dat de eerste de beste buitenlander je boekenkasten aan een inspectie onderwerpt, is tot daaraantoe. Daar nodigt een privébibliotheek nu eenmaal toe uit. En dat je toilet tijdelijk door een ander wordt gebruikt, hoort ook bij de regels van de deeleconomie. Maar dat iemand nieuwsgierig in een ordner met familiedocumenten snuffelt, is van een andere orde. Of op zoek naar een schone handdoek onbekommerd een la met babykleertjes opentrekt.

Want dat is precies wat er gebeurde toen ik onlangs een paar dagen te gast was in het appartement van een voor mij onbekend Berlijns stel. Ze hadden weinig te verbergen. Twee kleine kastjes waren op slot, meer niet. Via een paar vage fotootjes van de bewoners en een recent babyportret werd ik van lieverlee de intimiteit van dit Duitse gezin ingezogen.

AC/DC
De platencollectie in een van de open kasten wortelde in de jaren zeventig en tachtig. Van Simply Red tot Barbra Streisand. En AC/DC, veel AC/DC. Die laatste elpees ongetwijfeld van de duidelijk wat oudere heer des huizes. Een plank lager aangekomen kon ik – eerlijk is eerlijk – mijn nieuwsgierigheid maar moeilijk bedwingen toen ik daar een Leitz-ordner met ‘Familiedokumente’ aantrof. Even spieken. Kopieën van een nauwelijks interessante notariële akte van een opgeheven bedrijf van een vorige generatie. Verdere nieuwsgierigheid kon ik gelukkig bedwingen.

Van Kafka tot Van Gogh
De boekenkast in de Hauptschlafzimmer was strikt verdeeld. Links uitpuilende planken met kunstboeken, in de meest onhandige formaten, zoals het kunstboeken betaamt. De rechter helft was gewijd aan de Europese literatuur, keurig gerangschikt op alfabetische volgorde. Anthony Burgess, Frans Kafka, Astrid Lindgren, William Shakespeare met Stefan Zweig als logische laatste. Halverwege de derde plank van boven de prachtige dundrukuitgave van de brieven van Vincent van Gogh aan zijn broer. ‘Lieber Theo, ich arbeite jetzt mit einem neuen Modell: einen Postmeister in blauer Uniform.’ Op de uitkragende uiteinden cassettes van Proust, opnieuw Kafka, Goethe en ruim 10.000 pagina’s Thomas Mann, de laatste ongelezen, wachtend op een rustiger moment in het leven. Je zou wensen dat je je niet een lang weekend maar een jaar lang aan deze literaire bron kon laven.

Zwaluwnest
Staand voor de boekenkasten heb ik me herhaaldelijk afgevraagd wie de boekencollectie heeft aangelegd. Zijn de kunstboeken van de vrouw des huizes en de literaire werken van haar partner? Of juist andersom? Misschien dat ik er in een mailtje nog naar zal vragen, want noch bij aankomst noch bij vertrek hebben we de bewoners getroffen. Over één object bestaat in elk geval geen onduidelijkheid over de herkomst. Tegen het witte granolbehang naast de boekenkast viel het aanvankelijk nauwelijks op, maar daar hing met twee spelden aan de muur geprikt een afdruk van een zwangere buik in papier maché. Een groot zwaluwnest, naast het fotootje en de la met babykleertjes een van de weinige tastbare bewijzen van het derde gezinslid van deze Duitse familie.