Wat elders in Nederland niet of nauwelijks lukt, glasvezel in de buitengebieden, komt in Giessenlanden wél van de grond. Dankzij royale steun van de gemeente. Een meerderheid van de gemeenteraad stemde eind april in met het voorstel om een bedrag van 5,6 miljoen euro te lenen aan GiessenlandenNet bv. De bv blijft na de aanleg eigenaar van het glasvezelnet en verzorgt het beheer en onderhoud. Voor de levering van data doet GiessenlandenNet de eerste twee jaar exclusief zaken met een kleine speler in de telecomwereld. Later krijgen ook grote telecomaanbieders als KPN en Ziggo toegang tot Giessenlandennet om abonnementen te slijten.
De aandelen van de (nog op te richten) besloten vennootschap komen in handen van de stichting GiessenlandenNet. Hierin participeren enkele lokale ondernemers, die in totaal voor zeven ton meedoen. De gemeente leent eveneens 700.000 euro aan de stichting.
Een mooi plan, dat moet gezegd, waar diverse Giessenlanders maandenlang hun schouders onder hebben gezet. Ten tijde van het raadsbesluit was ruim dertig procent van de inwoners bereid mee te doen door een abonnement af te sluiten. Nu de kogel door de kerk is, zullen meer mensen volgen, zo is de verwachting. En dat is hard nodig, want een deelname van 35 procent is het minimum om het glasvezelnet inderdaad aan te leggen.
Waarom zou je tegenstemmen? Want dat was wat de ChristenUnie Giessenlanden op 23 april jl. deed. Het was niet zozeer om principiële redenen, zoals de PvdA en Groep Renes, die tegenstemden omdat de gemeente naar hun mening de aanleg van het glasvezelnet aan marktpartijen dienen over te laten. Voor de ChristenUnie lag het iets anders. Naar ons idee is het plan met te veel vaagheden omgeven.
In april 2014, dus precies een jaar geleden, gaf de gemeenteraad groen licht voor de voorbereidingsfase. Ook toen een constructie met een bv en een stichting. De inbreng van het ervaren glasvezelbedrijf E-fiber* gaf de initiatiefnemers en het voormalige college voldoende vertrouwen om aan de slag te gaan. E-fiber wilde, anders dan grote partijen als KPN en Ziggo, ook investeren in de buitengebieden. Voor een plattelandsgemeente als Giessenlanden een unieke mogelijkheid. De gemeente Giessenlanden was bereid maximaal zo’n 7,6 miljoen euro in het project te steken. Ook een commerciële bank toonde interesse om het leeuwendeel te lenen. Maar de gemeente koos er toen, en ook nu, voor zelf hoofdfinancier te willen zijn.
Nu, een jaar later is van E-fiber of een soortgelijk bedrijf geen sprake meer. Er wordt met geen woord gerept over het feit dat E-fiber vrijwel onmiddellijk na het raadsbesluit van april 2014 buiten beeld raakte. Moest dit voor de gemeenteraad verzwegen blijven? Kennelijk kunnen de initiatiefnemers het nu zonder de inbreng van een externe deskundige partij. Op de vraag waarom wilde of kon wethouder Teus van Houwelingen geen antwoord geven. Merkwaardig, zeker als je bedenkt dat Giessenlanden door middel van een lening in totaal 6,3 miljoen gemeenschapsgeld investeert. Daar past geen laconieke houding bij. Om een verantwoord besluit te nemen heeft de gemeenteraad recht om te weten met wie je als gemeente zaken doet. Opmerkelijk is verder dat er anders dan in april 2014 geen offerte van een commerciële bank is opgevraagd. Is er geen interesse van een commerciële financierder vanwege het lage percentage geïnteresseerden of wil de gemeente ook een keer profiteren van een hoge rente?
Een ander punt dat in het licht van goed bestuur en transparantie minimaal merkwaardig mag heten is dat ten tijde van de besluitvorming in de gemeenteraad er van een bv nog geen sprake was. Wél een stichting, waarin met een gemeentelijke lening van 200.000 euro een stevige reclamecampagne is gevoerd, maar géén bv. Dat betekent dat ten tijde van besluitvorming in de raad niet duidelijk was welke afspraken precies zijn of worden gemaakt tussen de particuliere geldschieters en de gemeente die in de stichting participeren. Er is daardoor ook geen zicht op toekomstige eigendomsverhoudingen in GiessenlandenNet bv. Welke positie neemt de gemeente in de bv in? Welke afspraken worden gemaakt over eventuele overdracht van aandelen in de toekomst? Is het gemeentelijk en het Giessenlands belang in de bv in de toekomst gewaarborgd? Of wordt het Giessenlandse met gemeentegeld gefinancierde net op enig moment tegen de hoogste bieder van de hand gedaan?
Het wringt kortom op enkele belangrijke punten, redenen voor de ChristenUnie om niet in te stemmen met het voorstel van het college. Onze stellingname heeft dus niets te maken met aversie tegen nieuwe technieken en ontwikkelingen. Ook wij onderschrijven de noodzaak van snelle internetverbinding, in de kernen en in de buitengebieden, met of zonder glasvezel.
* Voor de goede orde: E-fiber is een ander bedrijf dan Eurofiber dat half mei in het nieuws kwam wegens de overname door een Franse investeringsmaatschappij.